برای حضور پیدا کردن در بازار بورس و خرید و فروش سهام، باید درک درستی از شکل سرمایه گذاری در این حوزه داشته و بتوانید به موقع و بر مبنای محاسبات درست، نسبت به خرید سهم یا فروش آن اقدام کنید. یکی از مفاهیم مهم در معاملات بورس که باید در خصوص آن شناخت و اطلاعات کافی داشته باشید، صف خرید و صف فروش سهام است. در ادامه قصد داریم به این مفاهیم نزدیک شده و در خصوص آن ها، اطلاعاتی ارائه دهیم.
صف خرید و صف فروش سهام
همان طور که پیشتر نیز اشاره کرده ایم بازار بورس ایران (اعم از بازار بورس اصلی و بازار فرابورس) دارای دامنه نوسان هستند. به این معنا که هر سهام می تواند در یک بازه مشخص سوددهی یا زیان دهی داشته باشد. برای توضیح دقیق تر این موضوع به مثال زیر توجه داشته باشید:
در صورتی که سهم ایکس امروز شنبه دارای قیمت پایانی 2000 ریال (به ازای هر سهم) باشد، برای فردا یعنی روز یکشنبه انتظار نوسان آن در یک بازه منفی 5 درصد و مثبت 5 درصد را داریم. به شکی که قیمت این سهم در بهترین حالت در روز یکشنبه 2100 ریال بوده و در بدترین حالت نیز معادل 1900 ریال خواهد بود. بنابر این اگر شما به اندازه 1000 عدد از سهم ایکس را در روز شنبه خریداری کرده باشید، حداکثر سود ریالی شما در روز یکشنبه معادل 100000 ریال خواهد بود. همین طور حداکثر زیان شما نیز در روز یکشنبه همین 100000 ریال تعریف می شود. این مورد باعث می شود که در هر خرید و فروش سهام، تعریف و تخمین درستی از میزان سود و زیان ممکن داشته باشیم.
[wbcr_html_snippet id=”1367″]
صف خرید سهام چیست؟
در شرایط عادی هر سهام خاص، عده ای سهامدار به عنوان فروشنده ظاهر شده و عده ای دیگر نیز خریدار هستند. اما اگر یک سهم در شرایطی قرار بگیرد که فروشنده یا عرضه کننده های آن عده کمتری نسبت به متقاضیان خرید داشته باشند، در اصطلاح بورس می گویند که صف خرید سهام شکل گرفته است. به زبانی ساده تر باید گفت که صف خرید سهم زمانی اتفاق می افتد که وزنه عرضه بر تقاضا سنگین تر باشد. در این حالت خریداران سفارش های خود را نزدیک به بالاترین سطح قیمتی آن سهام در بازه یا دامنه نوسان قرار می دهند که به واسطه آن موفق به خرید سهم شوند.
به طور نمونه اگر 2000 سهامدار متقاضی خرید سهام ایکس بوده و هیچ سهامداری فروشنده و عرضه کننده آن نباشد یا به طور مثال کمتر از 1000 سهامدار به عنوان فروشنده ظاهر شوند، صف خرید سهام ایجاد شده است. در این صورت سهام ایکس از شکل معاملات طبیعی خارج شده و عرضه کننده ای برای آن وجود ندارد.
اما چه زمانی این اتفاق می افتد؟
معمولا زمانی که ارزش سهامی خاص بالا رفته و تقاضا برای آن شکل می گیرد، دارندگان آن سهم، میزان سهام در اختیار خود را برای فروش عرضه نکرده و این باعث می شود که صف خرید سهم بدون وجود عرضه کننده قابل رقابت با حجم خریداران، شکل بگیرد.
صف فروش سهام چیست؟
صف فروش سهام نیز زمانی شکل می گیرد که به دلایلی ارزش سهام افت پیدا کرده و عده فروشندگان بیشتر از عده خریداران باشد. همچنین در حالتی که فروشندگان یک سهام خاص به ارائه سهم پرداخته و خریداری برای آن در کار نباشد، به اصطلاح می گویند که سهام صف فروش دارد.
در این حالت نیز فروشندگان سهم خود را به پایین ترین میزان مجاز در دامنه نوسان آورده و به این شکل خریداران را به خرید آن سهم ترغیب می کنند.
میزان نقد شوندگی چیست؟
هر اندازه که میزان نقد شوندگی سهم ها بالاتر باشد، حجم شکل گیری صف خرید سهم یا صف فروش سهم کمتر شده و معاملات آن از هر دو سو در جریان خواهند بود. زمانی که میزان نقد شوندگی سهمی بالا است، به حتم میزان معاملات آن بیشتر بوده و همیشه خریداران و فروشندگانی برای آن وجود دارند و این از تشکیل صف خرید و صف فروش سهام جلوگیری خواهد کرد.
چه عواملی موجب ایجاد صف خرید یا صف فروش می شود؟
دلایل شکل گرفتن صف خرید سهم
صف خرید یک سهم در شرایطی ایجاد می شود که اتفاقات مثبت و خوبی در خصوص آن سهم و یا شرکت ارائه دهنده اش رخ دهد. در این شرایط شخصیت های حقیقی و حقوقی حاضر در بازار بورس، برای خرید آن سهم پیش آمده و عرضه کمتر از آن است که پاسخگوی میزان خریداران باشد. صف خرید یک سهم خاص به دلایل مختلفی شکل می گیرد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش نرخ سهام
- اخبار با بار مثبت در خصوص شرکت ارائه دهنده که حاکی از احتمال رشد سهم است
- افزایش سرمایه
- سودآور شدن شرکت ارائه دهنده سهم
- تعدیل EPS به سمت مثبت
و …
دلایل شکل گرفتن صف فروش سهم
اما دلایل شکل گرفتن صف فروش سهمی خاص کدامند؟ صف فروش به واقع زمانی شکل می گیرد که وضعیت سهام رو به افول گذاشته و متقاضیان زیادی ندارد. در این شرایط دارندگان آن سهام خاص، برای فروش سهم های در اختیار خود به عرضه پرداخته و ترجیح می دهند که هر چه سریع تر سهم در اختیار خود را به نقدینگی تبدیل سازند. اما از آن جایی که وضعیت سهام به دلایل زیر، چندان مثبت و روشن نیست، خریداران کم بوده و اجازه تشکیل صف فروش سهم را می دهند.
- انتشار اخبار با بار منفی در خصوص شرکت ارائه دهنده سهم
- زیان ده شدن شرکت ارائه دهنده سهم
- کاهش سرمایه
- منفی شدن سود
- تعدیل EPS به سمت منفی
و …
[widget id=”recent-posts-widget-with-thumbnails-3″]
صف خرید در عرضه های اولیه بورس
همان طور که می دانید سهام های عرضه اولیه غالبا از بهترین سهم های سودآور هستند. معمولا با عرضه یک سهام عرضه اولیه در بورس، عده زیای به همین دلیل برای خرید به صف می شوند و به اصطلاح صف خرید شکل می گیرد. البته این اوضاع برای چند روز ابتدایی برقرار بوده و پس از آن معاملات عادی شکل می گیرد و در آینده حتی ممکن است صف خرید ابتدایی، جای خود را به صف فروش بدهد.
جالب است بدانید که حتی در یک روز کاری بازار بورس نیز می توانیم در ساعات اولیه روز برای یک سهم خاص، صف خرید داشته و ساعاتی بعد جدول معاملات آن سهم را با صف فروش، مشاهده کنیم و بالعکس.
نکته: به خاطر داشته باشید که صرف تشکیل شدن صف خرید روی یک سهم، به معنای آن نیست که به طور حتم این سهم سود آور خواهد بود.
برخی از افراد حاضر در بازار بورس و فرابورس به محض تشکیل شدن صف خرید روی یک سهم خاص، به جمع آن ها پیوسته و این سهم را در شرف رشدی چشمگیری می بینند. اما واقعیت این است که چنین چیزی عمومیت ندارد و برخی اوقات صف خرید به دلیل انتشار یک شایعه یا رفتارهای هیجانی میان سهامداران شکل می گیرد و در واقع پتانسیل سودآور در پشت آن نهفته نیست.
به همین تناسب تشکیل صف فروش نیز به طور حتم مساوی با آن نیست که آن سهم خاص به سمت زیان دهی شدید پیش می رود. برخی اوقات انتشار شایعات منفی در خصوص یک سهم خاص، باعث می شود که دارندگان آن اسیر شایعات شده و در صف فروش آن سهم قرار بگیرند.
بنابر این توصیه می شود که همیشه معاملات خود را بر مبنای محاسبات علمی و اطلاعات موثق انجام داده و به شایعات منتشر شده در کانال های تلگرامی یا سایر فضاهای مجازی بدون پشتوانه رسمی، توجه نکرده و یا حداقل با استناد به آن ها تصمیم گیری های جدی در بازار بورس نداشته باشید.
معمولا مشتری های حقیقی رفتارهای هیجان زده ای در بازار بورس از خود نشان داده و با ردیابی صف های خرید و فروش، تصمیمات آنی اتخاذ می نمایند. به یاد داشته باشید که طبق اطلاعات فوق، هرگز نباید از این مسیر به تصمیم گیری در خصوص خرید و فروش سهام خود بپردازید و صرف تشکیل صف خرید و صف فروش سهام، ملاکی برای تصمیم گیری در خصوص خرید و فروش سهم در اختیار شما نخواهد بود.