چیزی که به سودآوری یا زیان دهی در بازارهای بورس منجر می شود، افزایش و کاهش یا نوسان قیمت سهام است. نوسان های قیمتی در بازار سرمایه توسط ناظر نماد بوسیله ابزاری به نام دامنه نوسان کنترل می شود. در بورس بسیاری از کشور ها بدلیل افت نوسانات بازار، دامنه مجاز نوسان بکار گرفته می شود. با این حساب دانستن این موضوع که چرا قیمت سهام کاهش یا افزایش می یابد و چه عواملی موجب این فراز و فرود شده و در موفقیت سهامداران بازار سرمایه، دخیل خواهد بود.
در این مطلب موارد زیر بررسی خواهند شد:
- چه دلایلی باعث افزایش یا کاهش قیمت سهم می شوند؟
- افزایش سرمایه شرکت چه تاثیری در قیمت سهم دارد؟
- آشنایی با انواع مجامع
- سهامدار حقوقی چه نقشی در افزایش یا کاهش قیمت دارد؟
نخستین قانون سودآوری در بازار بورس در این خلاصه می شود که به وقت مناسب نسبت به خرید یک سهم اقدام کرده و در زمان افزایش قیمت منطقی آن، به فروش بپردازید. از همین روی دانستن دلایل نوسان قیمت سهام به شما کمک می کند تا خرید و فروش های منطقی و هوشمندانه ای داشته باشید.
در حقیقت این که بدانیم چه عواملی موجب افزایش یا کاهش قیمت هر سهم می شوند، باعث می گردد که شناخت و پیش بینی بهتری از زمان تغییرات قیمتی داشته باشیم و به همان سان در خرید و فروش سهم های مختلف موفق ظاهر شویم. این همان کلید موفقیت در بازار بورس است و می تواند به سودآوری های پی در پی بینجامد.
اما در ادامه به بررسی این موضوع می پردازیم که دلایل نوسان قیمت سهام چیست و به واقع چرا قیمت یک سهم کاهش یا افزایش می یابد؟ چه می شود که قیمت سهام A از امروز به فردا به کف رسیده و یا سهام B در عرض چند روز متوالی به صورت مرتب به سقف دامنه نوسان خود می رسد. (دامنه نوسان سهام بازه ای است که هر سهم در هر روز قادر به تغییر قیمت در آن خواهد بود. این دامنه در بازارهای بورسی مختلف کمی متفاوت بوده و در بازار فرابورس تهران 5+ و 5- است. به این معنا که قیمت هر سهم می تواند به اندازه 5 درصد بالاتر رفته و یا به میزان 5 درصد کاهش یابد.)
دلایل نوسان قیمت سهام
دلایل نوسان قیمت سهام را می توان در دلایل داخلی شرکت ها و نیز عوامل بیرونی و محیطی تقسیم کرد. هر یک از این عوامل در برهه های زمانی خاص تاثیرات مستقیم یا غیرمستقیم خود را بر قیمت سهم های مختلف گذاشته و موجب کاهش یا افزایش قیمت ها می گردد، اما در حالت عادی دامنه نوسان در بازار بورس و فرابورس (به جز بازار پایه) مثبت 5 و منفی 5 می باشد.
تغییرات در میزان عرضه و تقاضا از دلایل نوسانات قیمت سهام
این فرمول کلی چیزی است که همیشه در هر بازاری شاهد آن هستیم. با افزایش مقدار عرضه و کاهش تقاضا، نوسان قیمت سهام به سمت منفی رفته و با کاهش قیمت سهام روبرو هستیم. به همین صورت زمانی که میزان عرضه کاهش یافته و تقاضا افزایش پیدا کند، نوسان قیمت سهام به سمت مثبت رفته و با افزایش قیمت سهام مواجه خواهیم شد، بنابراین اختلاف بین تقاضا و عرضه موجب حرکت قیمت می شود.
| مطالعه بیشتر : |
نقش سهامداران حقوقی عمده در نوسانات قیمت سهام
سهامداران حقوقی متشکل از تحلیل گران فوق حرفه ای که با کلیات بازار پیش می روند و نگاه بلندمدت و بنیادی به سهم دارند. سهامداران حقوقی در روز های مثبت بازار فروشنده و در روزهای منفی بازار خریدار هستند، درواقع با اینکار تعادل بازار برقرار می شود. حال در صورتی که سهامداران حقوقی عمده که بخش زیادی از سهام یک شرکت ارائه دهنده را در اختیار داشته باشند، فروش سهم های آن ها، بر نوسانات قیمت سهام تاثیر خواهند گذاشت. به این صورت که اگر سهامداران عمده حقوقی که حجم زیادی از درصد سهام A را در اختیار دارند، یکباره نسبت به فروش آن اقدام کنند، شاهد افت قیمت سهام A خواهیم بود. (به واقع در این صورت عرضه نسبت به تقاضا بیشتر شده و به شکلی بدیهی قیمت سهام کاهش می باید.)
تغییر ارزش واقعی شرکت ارائه دهنده سهام
ارزش واقعی شرکت ها بر اساس در نظر گرفتن صورت های مالی، پتانسیل رشد شرکت و دیگر عوامل تعیین می شود. سهام ها در بازار بورس پایین تر از ارزش ذاتی شان مورد معامله قرار می گیرند، تا زمانی که تقاضا برای سهام بالا باشد، قیمت به سمت ارزش ذاتی خود پیش می رود و این ارزنده بودن سهم و شرکت را نشان می دهد. بنابراین تغییر ارزش واقعی شرکت ارائه دهنده سهام، یکی از اصلی ترین عوامل نوسان قیمت سهام و کاهش یا افزایش آن است. بدیهی است که با کاهش ارزش شرکت ارائه دهنده سهام، شاهد افت قیمت سهم آن شرکت نیز خواهیم بود. به همین ترتیب با افزایش ارزش شرکت ارائه دهنده سهامی خاص، قیمت سهم آن نیز روند صعودی به خود خواهد گرفت.
تغییرات در روند اقتصادی کشور
اوضاع سیاسی و اقتصادی از جمله عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام می باشد. اگر در اقتصاد و سیاست کشور ها شاهد آرامش باشیم، فعالیت های بازار سرمایه مثبت و روند روبه رشدی را خواهد داشت. به طور کلی تغییرات در روند اقتصادی کشور و جهان و حتی مسائل سیاسی روز، تاثیر خود را بر شاخص های بورس خواهد گذاشت و به تناسب جهت گیری، موجب کاهش یا افزایش قیمت سهام خواهد شد. با بروز مشکلاتی در یک صنعت خاص، شاهد افت قیمت سهم های وابسته به آن خواهیم بود. به طور مثال زمانی که کارخانه های خودروسازی با مشکلات جدیدی مواجه شده و معضلاتی در آن ها به وجود می آید، به شکلی کاملا قابل انتظار باید منتظر کاهش قیمت سهم های خودرویی باشیم.
افزایش سرمایه شرکت ارائه دهنده سهام
شرکت ها برای توسعه کسب و کار و گسترش شرکت و هم چنین برای حفظ یا افزایش قدرت رقابت از طریق افزایش سرمایه اقدام می کنند. با افزایش سرمایه شرکت ارائه دهنده سهام، قیمت سهام آن نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. پس از افزایش یافتن سرمایه، غالبا شاهد نوسان قیمت سهام هستیم و این یک نقطه عطف در نرخ آن سهم خاص، به حساب خواهد آمد.
نوسانات در بازارهای موازی از دلایل نوسانات قیمت سهام
در صورتی که بازارهای موازی بازار بورس و اوراق بهادار (بازار بورس و بازار فرابورس)، به نوسانات قابل توجهی دچار شوند، پس لرزه های آن بازارهای اوراق بهادار را نیز تحت تاثیر قرار خواهند داد. به طور مثال اگر بازار طلا یا ارز نوساناتی پیدا کرده و یا وضعیت اقتصادی به شکلی پیش رود که با کاهش ارزش پول ملی روبرو باشیم، شاخص کلی بورس تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و باید انتظار نوساناتی در نرخ سهام های مختلف را داشته باشیم.
افشای اطلاعات در خصوص شرکت ارائه دهنده سهام
دربازار بورس اطلاعات جزء مهمترین متغیرهای موثر روی قیمت و ارزش سهم می باشد. شرکت ها وظیفه دارند تمام اطلاعات تاثیرگذار را به روش های مشخص شده اعلام کنند و در دسترس استفاده همگان قرار گیرد، برای سرمایه گذاری عادلانه شرکت ها باید هم اطلاعات خوب و هم بد را باید افشا کنند. افشای اطلاعات مختلف در مورد شرکت ارائه دهنده سهام، بر قیمت سهام تاثیر گذاشته و موجب افزایش یا کاهش قیمت آن سهم خواهد شد. بدیهی است در صورتی که اخبار مثبتی در خصوص عملکرد مالی و ترازنامه شرکتی به بیرون درز پیدا کند، نیز با نوسانات قیمت سهام روبرو هستیم.
اخبار مثبت و نشانگرهای رشد شرکت سهام گذار در بازار بورس، به احتمال زیاد موجب افزایش قیمت سهم شده و اخبار منفی و نشانگرهای افت مالی در شرکت ارائه دهنده سهام، می تواند به نوسانات در جهت کاهش قیمت سهم منجر می شود.